Ítarefni

Þorbjörg Arnórsdóttir

Frá Steinum og Sléttaleiti í Suðursveit

Erindi sem Benedikt Þorsteinsson frá Sléttaleiti  flutti á ættarmóti sem niðjar Þorsteins Jónssonar og Þórunnar Þórarinsdóttur héldu. Þorsteinn og Þórunn  bjuggu á Sléttaleiti 1908 – 1935 ásamt börnum sínum.Heimildir greina frá að með vissu hafi verið búið í Steinum  frá árinu 1600 og sennilega nokkuð lengur. Upphaflega hafa Steinar verið í landnámi Hrollaugs Rögnvaldssonar sem nam land í Hornafirði og bjó fyrst undir Almannaskarði og síðar á Breiðabólsstað. Ýmis örnefni í landi Steina og Breiðabólsstaðabæja benda til að Papar eða aðrir kristnir menn hafi búið þar áður svo sem eins og Papbýlisfjall sem síðar nefndist Breiðabólsstaðarfjall eða Staðarfjall.  Sögur herma að í Steinum  hafi oft búið uppgjafaprestar frá Kálfafellsstað og stundum prestsekkjur. Steinar þóttu góð bújörð og henni fylgdu ýmis hlunnindi svo sem sjávarfjara alllöng, skógur á Steinadal, grastekja í Hvannadal, silungsveiði í Lóninu og ekki síst voru talin hlunnindi að fram með bæjarveggnum rann lækur ofan úr brekkunni og út í Lónið

Lesa meira »

Sléttaleiti í Suðursveit

Þegar ekið er eftir þjóðveginum þar sem hann liggur meðfram Steinafjalli í Suðursveit undra sig margir á bæjarstæði upp í hlíðinni þar sem við blasa rústir af gömlu eyðibýli, Sléttaleiti. Nafnið hljómar sem öfugmæli enda stendur bærinn í brattri fjallshlíð undir hrikalegum hömrum. Um nafnið hefur varðveist eftirfarandi vísa: Sléttaleiti skilst mér síst að heiti betur færi, ef Brattahlíðbærinn nefndist sína tíð. Sléttaleiti stóð í sléttri og nokkuð brattri brekku uppi undir miðri fjallshlíðinni, talsverðan spöl fyrir austan Markaleiti. Þangað var tæpur hálftíma gangur frá Hala. Þar var útsýni mikið og fagurt til austurs og suðvesturs og langt út á sjóinn. En fyrir ofan bæinn voru háir klettar og stutt upp að þeim, af því að fjallshlíðin var lægri, þegar austur eftir dró en vestar með fjallinu. Það hrapaði öðru hverju úr klettunum og áður en minnst varði birtust nýstárlegir steinar í brekkunni, stundum með skellum og skruðningum, stundum hljóðir

Lesa meira »

Að koma við í Steinum

Þorbjörg Arnórsdóttir skráði árið 2004 Það er gaman að staldra við undir Steinafjalli í Suðursveit, nánar tiltekið undir austurhlíðum Steinafjalls spölkorn frá Sléttaleiti. Þar eru greinilegar búsetuminjar frá öndverðri 19. öld, gamlar tættur og hleðslur sem vekja undrun og eftirtekt. Þær eru flestar á þeim slóðum þar sem hlíðin mætir sléttlendinu, innan um eða neðan undir steinum og stórbjörgum sem hrapað hafa úr klettunum fyrir ofan hlíðina. Þar eru tættur bæjarins í Steinum í Suðursveit sem lagðist í eyði 1829, og fluttist ári síðar vestur með hlíðinni að Sléttaleiti. Örskammt frá tættunum er stór stakstæður steinn, steinninn Prestastóll, stórvitur og margfróður, segir Þórbergur. Í Steinum gæti verið skemmtilegur áningarstaður fyrir ferðafólk, þar sem skyggnst er inn í liðna tíð en jafnframt hægt að njóta hrikaleika náttúrunnar og upplifa sterkt hvernig fólkið í landinu hefur orðið að berjast fyrir tilveru sinni við óvægin náttúruöfl og sérkennilegar aðstæður. Hér birtist hluti af grein um eyðibýlið Steina,

Lesa meira »